Św. Anna z palcem przy ustach na fresku pochodzącym z VIII lub IX wieku, odkrytym w dawnej Nubii w dzisiejszym Sudanie, to niecodzienne przedstawienie babci Jezusa.
Wyjątkowy portret św. Anny, matki Najświętszej Maryi Panny, odkrył w latach ‘60 XX wieku zespół polskich archeologów podczas prac wykopaliskowych w katedrze w Faras w dawnej Nubii (na terenie dzisiejszego Sudanu i południowego Egiptu).
To, co czyni portret tajemniczym i wyjątkowym, to niezwykły gest św. Anny. Została bowiem przedstawiona z palcem wskazującym prawej dłoni uniesionym do ust.
Św. Anna – matka Maryi, babcia Jezusa
Obraz, który od 1964 r. znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, został odkryty przez zespół archeologów pod kierownictwem prof. Kazimierza Michałowskiego w ramach projektu UNESCO. Celem Kampanii Nubijskiej było zachowanie reliktów średniowiecznego królestwa Doliny Nilu. Władcy Nubii nawrócili się na chrześcijaństwo około 548 r. dzięki misjonarzom wysłanym z Konstantynopola przez cesarzową Teodorę.
Wiemy, że obraz przedstawia św. Annę, matkę Marii Panny, babcię Jezusa, z powodu umieszczonego pod nim podpisu: „Święta Anna, matka Matki Boga…”.
W Nowym Testamencie nie ma wzmianek o św. Annie – informacje na jej temat, jakimi dysponujemy, pochodzą z literatury apokryficznej, takiej jak Księga o narodzeniu Maryi, Ewangelia Pseudo-Mateusza i Protoewangelia Jakuba. Według tradycji św. Anna była matką Maryi i babką Jezusa. Św. Anna i jej mąż Joachim byli bezdzietni, dopóki dzięki modlitwie i wierze w Boga nie urodziła im się córka, której dali na imię Maryja. Św. Anna była otaczana czcią już w starożytnej Nubii. Kobiety modliły się do niej prosząc o pomoc w poczęciu i urodzeniu dziecka.
Czytaj także:
Św. Anna – matka Maryi i babcia Jezusa
Dlaczego św. Anna z Faras prosi o ciszę?
Gest Anny przedstawiony na odnalezionym fresku, na którym to przykłada palec do ust, jest jedynym znanym tego rodzaju przedstawieniem świętej. Istnieje wiele różnych interpretacji tego gestu. Niektórzy uczeni uważają, że święta prosi o ciszę, co według ArchaeoTravel.eu może nawiązywać do „boskiej ciszy”. Inna teoria głosi natomiast, że gestem tym św. Anna wyraża po prostu modlitwę.
Według Archaeotravel.eu gest, który, rzadko spotykany w sztuce chrześcijańskiej, może odnosić się do egipskiej tradycji chrześcijańskiej (koptyjskiej), w ramach której ludzie modlili się w ciszy, trzymając palec prawej ręki na ustach. Gest miał uchronić przed złem, które będzie próbowało wejść do ludzkiego serca podczas modlitwy.
Czytaj także:
Anna i Joachim. Czy byli idealnym małżeństwem?
Czytaj także:
„Nagle ujrzał światło”. Na Monte Cassino św. Benedykt miał wizję nieba